Ogenschijnlijk een onschuldige uitspraak, maar onherroepelijk geeft, hetzij het lichaam, hetzij de geest, te kennen: “Tot hier en niet verder”. Als openbaar accountant heb ik veel beroepsgenoten ontmoet, zowel in Nederland als, op congressen en bij internationale opdrachten, daarbuiten. Een van de vragen die ik aan de bar of tijdens het diner steevast stelde was “heb je nog interesses of hobbies?”. Te vaak hoorde ik dan “Mijn werk is mijn hobby, ik heb eigenlijk geen tijd voor andere zaken”. Hoe interessant het werk ook was, ik kon mij niet goed voorstellen dat er geen interesse of bezigheid daarnaast was.
Ik heb ook als adviseur te vaak meegemaakt dat enthousiaste en gedreven ondernemers in een burn out, of erger, terechtkwamen. En heel vaak was er dan sprake van een bijna “restloos opgaan” in de onderneming of in structureel meer dan 70 uur besteden aan het werk. De gevolgen zijn, wanneer dat opbreekt, vaak dramatisch. Niet alleen valt langere tijd alle energie weg, ook na herstel blijkt dat het oude energieniveau meestal niet meer bereikt wordt.
Gelukkig geldt ook hier de oude wijsheid “Ook dit gaat voorbij”. Ik heb in de loop der jaren diverse ondernemers moeten verwijzen naar een coach die gespecialiseerd is in begeleiding van ondernemers die (bijna) in een burn out terecht waren gekomen. Het is dan gelukkig wel weer verrassend om te zien hoe snel herstel onder goede begeleiding kan plaatsvinden.
Maar veel beter is om periodiek de balans op te maken en na te gaan of “tijdelijke stress” geen structureel karakter heeft gekregen en of er wel een evenwicht is tussen zaak en privé. Werkweken van meer dan 60 uur zijn overigens niet alleen een bedreiging voor de gezondheid en de privé-relaties. Inmiddels is afdoende aangetoond dat effectiviteit en efficiency van alle inspanningen bij dit soort werkweken drastisch afnemen. Vreemd genoeg wil juist dat laatste argument een enkele ondernemer nog wel eens tot nadenken doen stemmen…